Ai trong chúng ta cũng muốn sở hữu một làn da mãi trẻ đẹp theo năm tháng, không hằn lên dấu vết của thời gian. Thế nhưng, làn da cũng chẳng nằm ngoài quy luật của tạo hoá, ai rồi cũng sẽ phải già đi. Tuy nhiên, chúng ta có thể làm nhiều cách để duy trì được vẻ đẹp ấy lâu nhất có thể, từ việc chăm chỉ skincare mỗi ngày cho đến các liệu pháp Spa, bổ sung thực phẩm chức năng đường uống… Và một trong những giải pháp tuyệt vời nhất chính là dùng Retinoid để ngăn ngừa lão hoá da. Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé.
1. Lão hoá da là gì và nguyên nhân từ đâu?
Lão hóa da là tình trạng da trở nên nhăn nheo, kém đàn hồi hay không còn săn chắc, và thậm chí da xuất hiện những tình trạng sắc tố da không mong muốn như đồi mồi hay nám.
Mặc dù lão hóa da có thể là nguyên nhân nội sinh, tức là bạn càng có tuổi thì tình trạng da của bạn cũng già đi theo thời gian, nhưng càng ngày càng có nhiều người nhận thức được rằng các yếu tố bên ngoài đã ảnh hưởng sớm đến quá trình lão hóa như thế nào. Chúng ta biết rằng lên đến 80% lão hóa da mặt là do quá trình tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Mặc dù bác sĩ da liễu cũng đã thảo luận vấn đề này bắt đầu từ thế kỷ thứ 19, nhưng việc giáo dục mọi người ghi nhận rằng ánh sáng mặt trời góp phần vào quá trình lão hóa là rất cần thiết. Hệ quả của việc da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời lâu dài, vùng da này dễ thấy xuất hiện sự lão hóa nhanh chóng khi so sánh các vùng khác trên da: ví dụ như da mặt, tay hoặc cổ so với những vùng không phơi bày ánh sáng như mông, mặt trong đùi hoặc mặt trong cánh tay.
Khuôn mặt của người tài xế xe tải bị lão hóa một bên do tác hại từ ánh nắng mặt trời.
Tại sao ánh nắng lại có tác động gây lão hóa da nhiều như vậy?
Các nhà khoa học đã nghiên cứu trong vài thập kỷ qua và nhận thấy rẳng chính do cơ chế tia cực tím ảnh hưởng đến tổn thương collagen. Hiện tại người ta biết rằng việc tiếp xúc với tia cực tím làm tăng cường sự sản xuất một vài loại enzyme gây thoái hóa collagen, được biết như là các men tiêu hủy chất nền (metalloproteinase – MMPs). Chất nền là danh từ chung chỉ những chất tạo nên cấu trúc nâng đỡ cho da tạo nên độ săn chắc như collagen, elastin,… Tác giả Fisher và cộng sự cho thấy việc tiếp xúc liên tục với tia UVB làm duy trì sản sinh ra các men tiêu chất nền MMP. Do vậy những MMP được coi là nguyên nhân giải thích cho cơ chế mất collagen khi tiếp xúc tia cực tím.
2. Retinoid – giải pháp chống lão hoá da
Chúng ta sẽ dùng retinoid để làm giảm quá trình lão hóa da do nắng. Đối với nguyên bào sợi tức những tế bào giúp sản sinh ra chất nền nâng đỡ cấu trúc da, retinoid có tính chất kích thích mạnh sự tăng trưởng của nguyên bào sợi và quá trình tổng hợp tiền sợi collagen thông qua việc ức chế protein tiêu hủy collagen MMP do quá trình lão hóa theo tuổi và nắng. Do tác động bảo vệ da trước sự phân hủy collagen do MMP nên trên, nên retinoid mang lại hiệu quả trẻ hóa da dài lâu và bảo vệ da trước quá trình lão hóa da diễn ra hàng ngày.
Retinoid là gì?
Retinoid là tên gọi những sản phẩm có nguồn gốc bắt nguồn từ vitamin A bao gồm beta carotene và một số nhóm carotenoid khác: retinol, Tre, retinaldehyde. Cấu trúc phân tử của chúng bao gồm 15 carbon, chia làm 3 phần: 1 nhóm vòng benzen (cyclic group), 1 nhóm polyene và 1 nhóm phân cực: có thể là alcohol như retinol –CH2OH, aldehyde như retinaldehyde –CHO, retinoic acid –COOH.
Thoa retinoid cần lưu ý điều gì?
Một vấn đề thường gặp khi sử dụng retinoid là da bị kích ứng. Đặc biệt là với Tre có thể làm đỏ da, tróc vẩy, và gây tăng nhạy cảm ánh sáng. Về vấn đề tróc vẩy và khô da, chủ yếu do sự tăng sinh của tế bào sừng, tương quan với loại và liều retinoid đang dùng. Hiện tượng này xảy ra 2 – 4 ngày sau lần thoa đầu tiên. Đối với tình trạng đỏ da do kích ứng, thật ra các nghiên cứu mới cho thấy kết quả đạt được đều như nhau ở việc có đỏ da kích ứng hay không. Chủ yếu do nồng độ và loại retionoid đang dùng.
Cách sử dụng retinoid thoa như thế nào để hiệu quả và giảm kích ứng?
Thông thường nên ưu tiên chọn retinol thoa hoặc retinoid có nồng độ thấp nhất. Thoa vào buổi tối, sau đó mới tăng liều dần. Cụ thể: rửa mặt, thoa các sản phẩm khác trước (như dưỡng ẩm, kem trị mụn,…) sau đó lấy một lượng nhỏ cỡ hạt đậu Hà Lan với một lượng tương đương kem dưỡng ẩm rồi thoa khắp mặt. Có thể sử dụng cách 2 ngày trong 2 tuần đầu, nếu không đỏ thì thoa cách ngày 2 tuần tiếp theo. Nếu ổn thì thoa tiếp mỗi tối. Sau khi dùng được 3 tháng có thể chuyển sang liều cao hơn.
Lưu ý: Không dùng Retinoid cùng lúc với Glycolic Acid và Salicylic Acid, nếu có thì phải đợi 30 phút trước khi thoa Retinoid. Các loại AHA nếu thoa thời gian dài trước đó thì khi thoa retinoid lại ít gây kích ứng. Lý do hiện vẫn chưa rõ. Có thể do AHA làm tăng cường chức năng bảo vệ da, do đó làm giảm thấm retinoid.
Nồng độ retinol thế nào là phù hợp?
Để trả lời câu hỏi này nhiều nghiên cứu được thực hiện để so sánh hiệu quả chống lão hóa da của những nồng độ khác nhau của retinol. Đầu tiên người ta thử retinol nồng độ thấp 0.1% thoa mỗi ngày trong 56 tuần, quá trình nhận biết có hiệu quả chống lão hóa do nắng có thể thấy sớm sau 4 tuần: nếp nhăn nhỏ, độ đàn hồi, độ mịn và mức độ lão hóa da nói chung. Do vậy với nồng độ thấp (0.1%) vẫn có thể hiệu quả có ý nghĩa và nhanh chóng trong việc mang lại làn da trẻ khỏe mà da vẫn có sự dung nạp tốt, rất ít bị kích ứng (không có sự bỏ cuộc trong việc thoa tiếp tục retinol). Thậm chí một nghiên cứu thực hiện thoa retinol với nồng độ thấp hơn 0.075% và 0.04%, cả hai sản phẩm đều có sự cải thiện đáng kể đối với nếp nhăn mà lại rất ít bị kích ứng. Do đó dường như có thể thấy rằng retinol có hiệu quả ngay cả với nồng độ rất thấp, và dĩ nhiên là giảm thiểu nguy cơ bị kích ứng.
Thời gian sử dụng retinol thoa trong bao lâu?
Một nghiên cứu gần đây năm 2015 đăng tải trên tạp chí thuốc dành cho da liễu (Drug Dermatol Journal) thực hiện thoa retinol (0.1%) trong vòng 52 tuần cho toàn mặt, sau đó đánh giá lại bằng dựa trên lâm sàng, hóa mô miễn dịch và mô học. Kết quả là sau 52 tuần, retinol giúp cải thiện nếp nhăn quanh mắt 44% và đốm sắc tố (mottled pigmentation) tới 84%, và hơn 50% đối tượng có sự cải thiện mức độ 2+ về thang điểm trẻ hóa. Kết quả hóa mô cũng cho thấy có sự gia tăng tổng hợp tiền sợi collagen type 1, hyaluronan và Ki67 (maker biểu thị sự tăng trưởng của tế bào) của tế bào đáy giúp sản sinh tế bào sừng.
Gợi ý sản phẩm chứa Retinoid
a) Tre
Obagi Tre Cream 0.025%
Obagi Tre Cream 0,05%
Obagi Tre Cream 0.1%
b) Retinaldehyde
SUZANOBAGIMD RETIVANCE® Skin Rejuvenating Complex
c) Retinol
TỔNG KẾT
Retinoid có thể nói là một “thành phần vàng”, là chìa khoá cho chúng ta chạm đến được “làn da không tuổi”. Tuy nhiên, nếu không có sự tìm hiểu kĩ và không được dùng đúng cách thì thậm chí Retinoid không mang lại hiệu quả tốt cho da bạn, mà ngược lại còn có thể gây kích ứng, tổn thương da… Bởi vì chúng ta chỉ có duy nhất một làn da, nên hãy yêu thương và chăm sóc thật cẩn thận bạn nhé. Và cũng đừng quên tìm đến Trash & Treasure team nếu bạn cần được tư vấn thêm về Retinol ;).